Yıllık izin hakkı Anayasa’nın 50/3-4 maddesinde : ‘’Dinlenmek, çalışanların hakkıdır, Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir. ‘’Şeklinde hüküm altına alınmış olup, İş Kanunu’nun 53. Madde ve devamında da ayrıntıları düzenlenmiştir Kanun’a göre En az 1 yıl süreyle çalışmış olan işçiye hak ettiği yıllık ücretli izin kullandırılmalı veya buna karşılık ücreti işverence ödenmelidir. Aşağıda bu konuyla ilgili sıkça sorulan soruları cevaplamaya çalıştık
Yıllık izin süreleri nelerdir?
Yıllık izin süreleri işçinin o işyerinde çalıştığı süreyle orantılı olarak değişmektedir. İş Kanunu’nun 53. Maddesine göre hizmet süresi:
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden az olamaz
Ayrıca 18 yaşın altında 50 yaşın üstünde çalışanlar için de izin süresi 20 günden az olamayacaktır. Yine yeraltında çalışan işçilerin yıllık izin süreleri yukarıdaki süreler dörder arttırarak verilmelidir.
Yıllık İzin Süreleri Sözleşmeyle ortadan kaldırılabilir mi?
Kanunda öngörülen bu süreler nisbi emredici niteliğe sahip olduğundan İşçinin aleyhine olacak şekilde , ne toplu iş sözleşmelerinde ne iş sözleşmelerinde, ne de başka bir şekilde işçinin ücretli izin hakkı ortadan kaldırılamayacağı gibi bu süreler azaltılamaz. Ancak bu süreler taraflar arasında anlaşılarak arttırılabilir.
Aynı işverene ait birden fazla işyerinde çalışanlar yıllık izne hak kazanır mı?
Aynı işverenin birden fazla işyerinde çalışmış işçinin bu süreleri birleştirilerek buna uygun yıllık izin verilmelidir. Ayrıca aynı işverende aralıklı olarak çalışma halinde de bu süreler birleştirilerek yıllık izin hesaplanmalıdır
Yıllık izin hakkı hangi tür sözleşmeler için geçerlidir?
Kanun kapsamında iş sözleşmesin türüne ilişkin bir kısıtlama getirilmemiştir. Belirli, belirsiz,kısmi süreli sözleşme gibi her türlü sözleşmede ayrım yapılmaksızın işçi yıllık izne hak kazanır. Örneğin günün belirli saatlerinde part time çalışan bir işçi veya günlük yevmiyeli olarak çalışan bir işçi hatta mevsimlik işçi de en az 1 yıl çalışma şartını karşılıyorsa yıllık izne hak kazanır.
Yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır?
Yıllık izin ücreti işçinin son çıplak brüt ücreti üzerinden hesaplanır. İşçinin Günlük çıplak brüt ücreti bulunarak yıllık izni hak ettiği süreyle orantılı olarak yıllık izin ücreti ödenmelidir. Bu ücret işçiye peşin olarak ödenmelidir
Kullanılmayan yıllık izin ücretleri yanar mı?
Halk arasında yıllık iznin o yıl kullanılmadığı takdirde yanacağı gibi bir algı mevcutsa da bu husus gerçek dışı olup, kullanılmayan izinler bir sonraki yıla devredilir.İşçi çalıştığı süre boyunca bu izin hakkını süreye bağlı olarak kaybetmesi gibi bir durum söz konusu değildir
Yıllık izin ücreti davasında zamanaşımı süresi nedir?
Yıllık izin ücretinde zamanaşımı süresi 5 yıldır. Yıllık izin ücreti alacağında zamanaşımının başlangıç tarihi iş akdinin fesih tarihidir.
